‘Hij had altijd het vage idee dat hij kunstenaar zou zijn geweest als hij zestig jaar eerder was geboren. Een echt vaag idee, want hij wist niet wat het woord kunstenaar tegenwoordig betekende. Een schilder die was omgedoopt tot etalage-inrichter? Een dichter? Bestaan die nog, dichters?’
uit La fête de l’insignifiance, Milan Kundera
vertaald tot Het feest der onbeduidendheid door Martin de Haan
De ontluistering huist in het bovenste gedeelte waar onder
het dak de muur rozerood verloopt, een paar
portretjes scheef de glorie van weleer bevatten boven scheur
en vochtvlek, een schakelaar geen functie meer
heeft en kabels afgesneden als losse lichaamsdelen in een
duistere hoek hangen. Over het dakraam glijdt
een barst, een gordijn hangt nog vol stof, stoelen staan altijd
klaar boven op elkander maar het geluid van beneden
nodigt uit tot het snel verlaten van deze ruimte. Het feest is
twee verdiepingen lager, de warmte uit de jassen
dampt na, de glazen rinkelen, de schalen passen in gekromde
armen, gebogen wordt voor haar inhoud, handen
liggen op schouders, lippen krijgen nieuwe kleur, gegiechel
bij het aangeheven lied, iemand reikt tot de zoldering.
Het is voor mij de eerste keer, zegt de jongen voor me, dus
als u liever voor wilt? We staan naast elkaar
bij de balie waarachter kletsende vrouwen hun koffie delen
met het weekend. Ik stel hem gerust, het valt
mee, het is zo voorbij en het went, moederlijke onzin die als
zijn resultaten over een paar dagen binnenkomen
misschien volledig uit de toon vallen. Ik neig te vragen wat
eraan scheelt maar hij begint over het ontbijt dat
hij node moest missen en juist dat ontbijt is zo belangrijk.
Na vijf minuten lopen we weer langs elkaar
en groeten, hij grapt dat hij nog leeft, zie ik wel, en wenst
een fijne dag, er is zon die over de plassen op
straat schijnt. De verpleegster overweegt ook een tattoo maar
durft nog niet goed, mag ze kijken?
“Er is altijd iemand die vertelt. Die de macht over het woord neemt. Wat had jij gekozen, Maj, als jij de macht over het woord had genomen? Ik weet niet zeker of je dan met deze versimpelde versie van het verhaal gekomen was.”
uit Liv till varje pris, Kristina Sandberg
vertaald uit het Zweeds door Jasper Popma en Wendy Prins tot Leven tot elke prijs
Geluk was fietsen onder de tunnel door terwijl er een
trein bleef stilstaan en zelfs als hij net langzaam
wegreed, een glimlachende chauffeur die je liet oversteken
ook al was er geen zebra, een man die
sorry zei terwijl je tegen hem botste, een grote koffie voor
het ongemak van het lange wachten, een
passant die over je haar begon, dat danste op je rug. Ook
wel het thuiskomen met boven je een
inktblauwe lucht die, eenmaal binnen, uiteenscheurt en
met groen, geel en witte vlagen lichtflitsen
voorbij de horizon stuurt, een kind dat je tot voorzichtigheid
maant, het derde deel van een boek dat je
zelf had moeten schrijven, de stilte nadien en ergens in de
verte een bekende stem die een liedje begint.
Om wakker te worden en nooit meer het geluid te horen
van haar kleine kletsende voeten op
de gang, het ongeduldig springen tegen de deur, zingend
vragen welke dag het is en wanneer ze nu
mag, vandaag toch, ja, om nooit meer te kunnen slapen
omdat die ochtend nooit meer komt, elke
dag het verdriet, het gekmakend wurgend gemis aan elk
geluid om haar heen. Een blauw regenjasje
aan de kapstok, ze wilde zonder jas, het was warm nog,
het zonnetje uit de tekening voor pappa,
als altijd een stukje brood vergeten op het bordje, een
appel met een hap eruit, ben ik niet
de allerliefste, jij de mooiste mamma. Om nooit meer wakker
te worden omdat je nooit meer slaapt.
Gisteren zagen wij de zetproef na voor de nieuwe bundel die bij IndeKnipscheer in november verschijnt en pasten de titel aan tot tegen het vergeten en voor de behoedzaamheid.
De taal van mijn moeder wordt met rode lijntjes versierd
als teken van onbegrip, onmin in
het uitspreken. Het is alsof ik haar hoor ruziën en mijn
vader alvast erop uit gestuurd wordt de
wandbordjes te kopen die ter verzoening aan de keukenmuur
verschijnen, het goud om haar polsen, de
soepele stoffen om haar ranke lijf. Het dakje, schuine streep
of rondje boven vele letters onzichtbaar
in alle pogingen elkaar te begrijpen. Er is een dichter die
met gesloten ogen haar bijna zingt, het
gebruik van de verleden tijd, ik zie zusjes op het erf de
melkbussen schrobben, in de sloot loopt
een laatste restje melk, de deksels kletteren tegen de tegels,
haar wangen rood bloost zij.
Alleen te zijn binnen die steeds van kleur wisselende
muren, te dwalen zonder stemmen te horen
weerkaatsen tussen het licht en de kunst, de man achter
de bar schroeft het koffiezetapparaat uit- en
in elkaar, de tuinvrouwen liggen op hun beschermde
knieën in het gras naast de miniatuur
formaat schepjes en harkjes alsof het kinderen zijn op
een verplicht uitje, de vrouw achter
de balie gaat met haar vinger nog steeds langs de agenda,
tafels vol papieren liggen onaangeroerd
een volgende schoolklas te verwachten, misschien kan ik
nu iets recht hangen, in ieder geval hardop
praten en de serieus bedoelde pogingen ridicuul maken
dan wel me eigen en beschrijven wat ik zie.
Kranenburgh, 18 september 2018, 10.03
Kranenburgh, 18 september 2018, 10.01, wind tegen
© 2018 Alja Spaan
Thema gemaakt door Anders Noren — Boven ↑